پنجمین دوره مسابقه زی بازیافت از 5تا 7 اسفندماه در بولوار چمران شیراز با موضوع دالان سبز شهری در بستر طرح های زیبا سازی رودخانه خشک شیراز برگزار شد.
این مسابقه که توسط انجمن علمی معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز برگزار شد، بسیاری از دانشجویان دانشگاه های ایران و داوران و اعضای هیات علمی حضور فعال داشتند.
از اهداف این همایش می توان به این موارد اشاره کرد: زی‌بازیافت مسابقه‌ای سراسری و دانشجویی است که به دنبال یافتن روشی است که با احترام گذاردن به زمین و سرزمین، بتواند رابطه انسان را با محیطی که در آن زیست می‌کند، بهتر کند.
به نقل از سایت مسابقه زی بازیافت: شهر شیراز با سابقه تاریخی کهن در منطقه کوهستانی زاگرس واقع شده که از سمت غرب به کوه دراک و از سمت شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان و بابا کوهی (از رشته‌کوه‌های زاگرس) محصور شده است. این شهر به طول ۴۰ کیلومتر و عرض متفاوت ۱۵ تا ۳۰ کیلومتر به شکل مستطیل است. در این میان رودخانه فصلی نهر اعظم (هفت پیلی، خرم درَه یا رودخانه خشک امروزی) باتوجه به پرآب بودن در فصولی از سال محور گسترش شهر تاریخی شیراز به محدوده کنونی آن بوده است که بنابراین شهر به صورت کریدور یا دالانی محصور بین کوه‌های شمالی و جنوبی به سمت شمال غرب خزشی چشم‌گیر داشته است.
رودخانه خشک یا هفت پیلی یک رودخانه فصلی است که از ملحق شدن آب دو قنات نهر اعظم و چنارسوخته تشکیل شده و پس از عبور از شهر شیراز به سمت جنوب شرقی حوضه خود متمایل شده و به دریاچه مهارلو می‌ریزد. حوضه آبریز رودخانه خشک به فرم کشیده در جهت شمال غرب به جنوب شرق است. این رودخانه به صورت قطری از وسط شهر شیراز می‌گذرد و گویی شهر را به دو نیمه تقسیم کرده است که این موضوع از لحاظ پتانسیل‌های طراحی شهری و معماری و همچنین از نقطه نظر تبدیل تهدیدها به فرصت‌ها موقعیت چشم‌گیری را در اختیار می‌گذارد. از طرفی در طول بزرگراه چمران (محدوده طراحی مسابقه) بر دالان شهر شیراز (با در کنار هم قراردادن و همپوشان شدن دالان باغات چمران، دالان پیاده‌گذر چمران، دالان ترافیکی بزرگراه چمران، دالان رودخانه نهر اعظم و دالان مترو) تأکید چشم‌گیری شده است. اما در شرایط فعلی با توجه به مشکلات زیست‌محیطی به وجود آمده و بحران‌های ناشی از خشکسالی، این شهر حتی از داشتن رودخانه فصلی نیز محروم مانده و مدت زمان جریان داشتن آب در بستر نهر اعظم تنها به چند روز از سال محدود شده است. از این رو به منظور استفاده هرچه بیشتر از این پتانسیل، موضوع مسابقه «طراحی دالان سبز شهری» درمحدوده بستر رودخانه نهر اعظم بارویکرد «زی‌بازیافتی» و به منظور بهره‌مندی و استفاده بهینه از بستر طبیعی رودخانه در تمام مدتی که از نعمت آب جاری محروم است، در نظرگرفته شد.
راهرو یا گذرگاه سرپوشیده را دالیج، دلیج، بالان، بالانه یا دالان گویند. دالان سبز نیز همان راه و گذرگاهی است که راهرو از آن گذر می‌نماید و در عین این‌که ویژگی‌های دالان را داراست، رابطه‌ی او با طبیعت چنان است که سرسبزی و سرزندگی طبیعی را به خاطر می‌آورد. این یادآوری می‌تواند به گونه‌ای مستقیم یا غیرمستقیم و انتزاعی باشد. دالان سبز، سرپوشیدگی معمارانه جهت گذر کردن است. با این تفاوت که درچهار دوره گذشته سعی بر آن داشتیم که با مصالح بازیافتی (دورریز) عناصر معماری ساخته شود، در دوره پنجم سعی بر آن است که این مشکل تولید زباله که به صورت بحران جهانی در آمده به صورت ریشه‌ای‌تر مورد توجه قرار گیرد. به این صورت که ضابطه مسابقه ساخت دالان سبز شهری با مصالحی است که قابلیت بازیافت شدن داشته باشند، و حال که در چهار دوره گذشته بحث (ایده) بازیافت مصالح دورریختنی مطرح بوده، اکنون در دوره پنجم، مشکل ریشه‌ای تولید زباله مورد توجه است و تلاش برای طراحی و ساخت با مصالحی که قابلیت بازیافت داشته باشند، مورد بحث است.
هیأت داوران:
هیأت داوران این دوره از مسابقه را تعدادی از چهره‌های سرشناس در زمینه طراحی و شناخت و تدریس معماری تشکیل دادند.
– علیرضا تغابنی؛ معمار، نقاش و مدرس دانشگاه
– امیرحسین جمشیدی؛ عضو هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان فارس و مدرس دانشگاه
– ساناز حائری؛ معمار، هنرمند و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
– علی سوداگران؛ معمار و مدرس دانشگاه (
– علی شامس؛ مدرس دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و عضو مدعو مرکز پژوهش انرژی دانشگاه نیوکسل استرالیا
– فرامرز غفارپسند؛ معمار و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی شیراز
– حسین فهیمی‌زاده؛ معمار ، طراح شهری و مدرس دانشگاه
– علی وجدانی؛ معمار، محقق و فعال اجتماعی در حوزه معماری معاصر و مدرس کارگاه های آموزشی در دانشگاه
جوایز:
گروه اول: ۲ میلیون تومان + لوح تقدیر برای اعضاء
گروه دوم: ۱.۵میلیون تومان + لوح تقدیر برای اعضاء
گروه سوم: ۱ میلیون تومان + لوح تقدیر برای اعضاء
* سه گروه نیز به عنوان گروه‌های منتخب انتخاب شده که به تمامی اعضای این ۳ گروه لوح تقدیر اهدا شد.